“Cứ là dật gấu, đắp chân..”
Nắng bụi. Mưa xối, một lần đi tong !
Đường nhựa mà vá đất đồng
Đông Lào như thế, sao không mắc cười !
“Tạo công việc cho bao người
Chi phí vật liệu, đồng thời tiền lương…”
Máy lu, củi, nhựa, vá đường
Tiền thuế dân góp, chuyện thường xưa nay
Di tu, dưỡng lộ kiểu này
Tốt, xấu mặc kệ, tiền thầy cứ xơi !
Dã Tràng xe cát biển khơi
Tiếu lâm, ngày tháng trò đời diễn chơi.!
21/7/2023
Nghĩ mà thương cho cái chị Hằng.
Chăn kiến, ngồi buồn nhớ cung trăng.
Bỏ Cuội, bỏ trâu, vì “quy hoạch”.
Bởi lá đa dài? Bởi tài năng?
Ngẫm những ai người luôn chăm bẵm
Nhử mồi bằng ghế có hay chăng?
Bị người ”nâng đỡ không trong sáng”
Ngẫm lại càng thương cái chị Hằng.
15/7/2023
Tôi đọc đề thi 2016, xem họ bình và ... ngứa mồm nói tí :
"Ôi tiếng Việt như đất cày, như lụa"
Trộm nghĩ đây chỉ là một trong những câu thơ hay của bài thơ hay mà bác Vũ viết quá hay, từ đắt thế là cùng, rõ đến thế, hình tượng văn học hay đến thế ! Quả là "Phong ba bão táp không bằng ngữ pháp Việt Nam".
Tiếng Việt, ngôn ngữ Việt còn sâu, còn cay còn thâm thuý hơn Tàu nữa là ... Khi thì mộc mạc, thật thà, chân chất, không chau chuốt khách sáo xu nịnh. Ví lởm khởm, nhấp nhô như đất cày, nhưng vẫn say nồng hương đất quê ta, dù cho sự thật có mất lòng, trung ngôn tuy có nghịch nhĩ. Nhưng lại có khi "lời nói không mất tiền mua.." Nên lựa lời mà nói, nói ở tận đây mà chết mãi cây Hà Nội kia, nói thế này bẻ xuôi cũng được, nói ngược cũng xong. Tưởng ngọt ngào mà lời còn cay hơn ớt đó, nhưng vẫn êm tai nhẹ nhàng. Người Việt là người duy tình mà. Ngôn ngữ từ đó cũng biến thiên, khen hết từ, ghét xúc đất đổ đi.
Nhưng hơn tất cả, trên tất cả, tiếng Việt là tiếng của ông cha, tiếng của chúng ta, nó đúc kết chắt chịu từ lao động để sống, đấu tranh, để tồn tại. Chúng ta đấu tranh để gìn giữ tiếng Việt và sự trong sáng của tiếng nói ông cha, mặc cho nghìn năm phong kiến Phương Bắc đô hộ, chúng sát phu dâm phụ, xoá lịch sử, bỏ chữ viết, định đồng hóa một dân tộc, làm mất đi tiếng nói của dân tộc Lạc Hồng. Nhưng tiếng Việt qua thăng trầm, gian khổ, cơ cực và qua tàn phá của kẻ thù vẫn trong sáng, đầy yêu thương nhân ái, nhưng cũng rõ mặt bạn thù, kẻ tốt người xấu, để đối nhân xử thế.
Tiếng Việt từ đó mà hình thành theo nhân cách riêng có của người Việt, không thiên lộn, nói một đàng làm một nẻo, nói hay làm đểu như Tàu...Còn khi yêu quí nhau, dành lời yêu thương cho nhau thì lại mềm mại, mịn màng như lụa, ngôn từ trong sáng, âm tiết nhẹ nhàng như giót mật vào tai
Ôi ! Cả bài thơ của bác Vũ đã thể hiện vằng vặc như sao Khuê... không như hiểu như cái ông gì đó bình, sửa thơ của bác Vũ. Mà sao ông không sửa " Ôi tiếng Việt như xa tanh, như lụa " cho nó chết tiệt cái thăng hoa của thơ ca đi nhỉ !
Nguyên tác dưới đây:
TIẾNG VIỆT
Tiếng Mẹ gọi trong hoàng hôn khói xẫm
Cánh đồng xa cò trắng rủ nhau về
Có con nghé trên lưng bùn ướt xẫm
Nghe xạc xào gió thổi giữa cau tre
Tiếng kéo gỗ nhọc nhằn trên bãi nắng
Tiếng gọi đò sông vắng bến lau khuya
Tiếng lụa xé đau lòng thoi sợi trắng
Tiếng dập dồn nước lũ xoáy chân đê
Tiếng Cha dặn khi vun cành nhóm lửa
Khi hun thuyền gieo mạ lúc đưa nôi
Tiếng mưa dội ào ào trên mái cọ
Nón ai xa thăm thẳm ở bên trời
“Đá cheo leo, trâu trèo trâu trượt…”
Đi mòn đàng đứt cỏ đợi người thương
Đây muối mặn gừng cay lòng khế xót
Ta như chim trong tiếng Việt như rừng
Chưa chữ viết đã vẹn tròn tiếng nói
Vầng trăng cao như cá lặn sao mờ
Ôi tiếng Việt như bùn và như lụa (1)
Óng tre ngà và mềm mại như tơ
Tiếng tha thiết nói thường nghe như hát
Kể mọi điều bằng ríu rít âm thanh
Như gió nước không thể nào nắm bắt
Dấu huyền trầm bên dấu ngã chênh vênh
Dấu hỏi dựng suốt ngàn đời lửa cháy
Một tiếng vườn rợp bóng lá cành vươn
Nghe mát lịm ở đầu môi tiếng suối
Tiếng heo may gợi nhớ những con đường
Một đảo nhỏ ngoài khơi nhiều kẻ nhận (2)
Như tiếng lòng tiếng nước của riêng ta
Tiếng chẳng mất khi Loa thành đã mất
Nàng Mỵ Châu quỳ gối lạy cha già
Tiếng thao thức lòng trai ôm ngọc sáng
Dưới cát vùi sóng dập chẳng hề nguôi
Tiếng tủi cực kẻ ăn cầu ngủ quán
Thành Nguyễn Du vằng vặc nỗi thương đời
Trái đất rộng giàu sang nhiều thứ tiếng
Cao quý thâm trầm, rực rỡ vui tươi
Tiếng Việt rung rinh nhịp đập trái tim người
Như tiếng sáo, như giây đàn máu nhỏ
Buồm lộng gió xô mai về trúc nhớ
Phá củi lồng vời vợi cánh chim bay
Tiếng ngẹn ngào như lời mẹ đắng cay
Tiếng trong trẻo như hồn dân tộc Việt
Mỗi sớm dậy nghe bốn bề thân thiết
Người qua đường chung tiếng Việt cùng tôi
Như vị muối chung lòng biển mặn
Như dòng sông thương mến chảy muôn đời
Ai thuở trước nói những lời thứ nhất
Còn thô sơ như mảnh đá thay rìu
Điều anh nói hôm nay chiều sẽ tắt
Ai người sau nói tiếp những lời yêu
Ai phiêu bạt nơi chân trời góc biển
Nhớ quặn lòng tiếng Việt tái tê
Ai ở phía bên kia cầm súng khác
Có cùng tôi trong tiếng Việt quay về
Ôi tiếng Việt suốt đời tôi mắc nợ
Quên nỗi mình quên áo mặc cơm ăn
Trời xanh quá môi tôi hồi hộp quá
Tiếng Việt ơi tiếng Việt xót xa tình. (3)
Tg Lưu Quang Vũ
“Tiếng yêu của những ngày xưa
Vượt qua năm tháng bây giờ đến ta”
Xuân Quỳnh
(1),(2),(3) là những câu nguyên bản gốc viết tay sau này đã được chỉnh sửa như sau:
(1) Ôi tiếng việt như đất cày, như lụa
(2) Một đảo nhỏ xa xôi ngoài biển rộng
(3) Tiếng việt ơi, tiếng việt ân tình
(Theo bản gốc do PGS-PTS Lưu Khánh Thơ.
Em gái nhà thơ Lưu Quang Vũ cung cấp)
