Hắn đó, một thằng người cao khoảng trên 1,6m, da ngăm ngăm, túm tóc đen, xoăn trước trán, trông bẩn thỉu. Dáng đi tất bật, mắt đảo điên, ít dám nhìn thẳng vào mắt người nói chuyện. Hắn lợi khẩu, to mồm liến láu và biết đôi chút thơ văn, thường hay ti toe, khoe mẽ đọc thơ.
Thuở đạn bom, trai tráng, người tài, khỏe mạnh đi bộ đội, chí ít đi thanh niên xung phong hoặc dân công hỏa tuyến. Lọt lưới ở nhà, hắn đi học tại chức. Ở quê thời ấy, quả là xứ mù, thằng chột làm vua. Hắn được làm kế toán thôn, chuyên nghĩ mẹo làm sao thu vượt của dân"từ cân thóc, đến con gà nghĩa vụ”để vừa có tiếng, vừa có miếng, có cơ biển thủ của thừa làm của nhà hoặc mang hối lộ cấp trên để mong được thăng tiến tiếp, mặc cho cuộc sống dân chúng cơ hàn. Rồi hắn được vào Đảng, từ cán bộ thôn, hắn lên làm cán bộ Hợp tác xã.
Xã hắn, có thời nội bộ lộn xộn. Cơ hội đến, hắn được cấp trên chấm,''làm cán bộ chủ chốt'' sắm luôn cả hai vai, nắm cả quyền lực chính trị và kinh tế. Thời bao cấp, cơ chế xin cho, lương thực, thực phẩm quý hơn vàng. Chủ nhiệm HTX quyền sinh quyền sát, còn oai hơn cả ông Chủ tịch. Nhiều người yếu tim, kẻ cơ hội tham lam, vì lí do này mà phải quỵ lụy hắn
Mới hay, thời nào cũng vậy, kẻ nắm kinh tế công, hay kẻ trọc phú, dù từ nguồn sạch hay bẩn, đều có chung ma lực"mạnh vì gạo, bạo vì tiền, có sức mạnh đâm toạc tờ giấy”, dù cho nhân cách thấp hèn, năng lực láo cá kiểu ma cô. Thế nhưng, cái trò ma mãnh của hắn chỉ đánh lừa được quan trên, chứ cán bộ và nhân dân địa phương không ai lạ gì bản chất hắn. Do đó, từ khi hắn làm chủ chốt, địa phương chỉ tạm ổn định được thời gian đầu. Sau đó, tình hình mâu thuẫn nội bộ ngày càng trầm trọng. Những cán bộ lão thành, những cựu chiến binh vào sinh ra tử, những đảng viên trung kiên, những công dân chân chính, đứng lên đấu tranh, phê phán hành vi cơ hội của hắn. Nguy cơ hắn bị tẩy chay.
Bảo vệ cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ Cấp uỷ, khi ấy quan trọng lắm. Thế là hắn được điều vội lên trên, trước kì Đại hội các cấp diễn ra, mặc dù chưa biết bố trí hắn công việc nào cho phù hợp. Thế là đâm may cho hắn. Hắn được bố trí nay việc này, mai việc khác, toàn là những việc hữu danh vô thực. Cho đến một ngày hắn ta chợt nghĩ:"phải dùng cái bài xu nịnh kẻ có quyền chức... may ra..." và thế là hắn được bố trí việc có vai vế.
Từ khi có chức quyền, thói cậy quyền, cậy thế, thói ăn sướng quen mồm, tham, bẩn và bủn xỉn xưa, bùng phát. Đặc biệt là nết ở, ăn. Ngồi vào bàn ăn, với cặp mắt mắt hau háu, hắn bao giờ cũng"tót sỗ sàng"chen ngồi giữa, mặc dù còn có người tuổi cao, chức cao hơn hắn.
Vào tiệc, biết phận mình cần phải chào ai, hắn rót vội ly rượu, xăm xăm đến, xin cụng ly, ngay cả khi quan khách chưa kịp yên vị. Xong việc, hắn te tái chạy về bàn, vội cứ như bị ma đuổi, sợ về chậm người ta xơi hết. Ngồi xuống là hắn vục mặt vào ăn, ăn hùng hục như ma đói, ăn như chưa hề được ăn. Cả đĩa thức ăn chung, hắn dùng đũa đào bới, gãy ngang, gãy dọc, trộn lên trộn xuống. Tìm được miếng ngon, bỏ vào bát, hắn còn cẩn thận thu vén lại, mút đũa chụt một cái, trước khi đưa chiến lợi phẩm lên mồm, nhai nhổm nhoằm, đầy mãn nguyện!
Có khách đến chào xã giao, hắn vơ vội li rượu, chạm cạch một cái, ngửa cổ ực một hơi, liếm mép, xoè vội bàn tay, ngón ngắn chủn chỉn, đen đúa, bầy nhầy mồ hôi, nhớp nhúa dính mỡ thức ăn để bắt. Xong là vội vàng tiếp tục chúi mũi vào ăn. Cả người hắn bốc lên mùi hăng hắc, khăm khắm của hôi nách và chua chua của mồ hôi, nồng nồng, tanh tanh, khai khai của mùi thức ăn chín, lẫn mùi hành, tỏi, mùi bia rượu và gia vị sống, tạo nên mùi tởm lợm, đặc trưng cho chính cái mùi của hắn.
Nhưng những ai đã bắt gặp hắn chơi cầu lông mới hãi: hắn chạy hùng hục, lăng xăng trên sân, vụt lung tung, ngán nhất là sợ hắn vụt vào đầu. Mùi hôi nách hăng xì như mùi chuột chù, vãi ra nồng nặc khắp sân, đến trọng tài ngồi ghế cao cũng phải hắt hơi.
Bởi tính cách hắn và cái mùi hôi nách thổ tả, thói ăn xấu như cẩu, mà mỗi khi tiếp khách hay liên hoan, anh em cơ quan, nào có ai muốn ngồi cùng hắn đâu. Chỉ khổ Thủ trưởng cơ quan, nhiều khi vì trách nhiệm, khi sắp xếp an vị cho khách xong, ông phải ngồi chung bàn cùng hắn cho đủ mâm, bát. Nghe đâu, có lần ông đã nhắc nhở :
"Thể thao xong, liên hoan hay được mời tiếp khách, vội mấy cũng phải tranh thủ tắm rồi hãy đi ăn. Ăn xong, có xe hoăc xe Buyts, về cũng chưa muộn. Định ăn miếng nào, nhắm kĩ, gắp luôn, đừng bới như gà, khó coi lắm"!
Chả biết cái đầu Thiên Lôi,chỉ đâu, đánh đó của hắn có suy nghĩ gì không, nhưng từ đó thấy cũng sạch sẽ, đỡ mùi hôi hơn. Nhưng trong thâm tâm, có lẽ hắn thù người góp ý cho hắn và có dịp là hắn sủa, làm theo kẻ giật dây, suỵt chó vào bụi, bất chấp có thời người đã cưu mang nâng đỡ, tạo điều kiện cho hắn chạy làng, tham mưu bố trí việc cho hắn, mà đến ly nước nhà hắn, ông cũng không thèm uống.
Thói đời, tật xấu trong ăn uống, nếu để ý, nhìn người ta mà học,''ăn xem nồi, ngồi xem hướng''... thì có thể sửa được. Nhưng sống ở đời mà"ăn cháo đá bát", bất nhân, bất nghĩa, xu nịnh kẻ đương chức, nói xấu người lãnh đạo, kiểu thoát vòng cong đuôi, là người thì phải tránh điều xấu xa ấy. Đó là đạo lý đơn giản ở đời của người có nhân cách. Thế mà bố mẹ hắn lại quên, không dạy hắn từ xưa, nay thành cố tật rồi, khó sửa lắm!
Còn với người làm công tác tổ chức cán bộ, qua nết ăn, nết ở và lối sống, phần nào phản ánh nhân cách của mỗi người. Từ đó mà nghiên cứu, xem xét, bố trí xử dụng phù hợp. Dùng người như dùng mộc, nếu vì tập thể, vì việc chung, xin nhớ, chớ dùng loại người tham ăn tục uống này !
8/2013
